fot. M. Rosik
Anna Rambiert-Kwaśniewska,
Tekstylia w Nowym Testamencie,
Bibliotheca Biblica, Wrocław 2022, ISBN 978-83-66545-39-7 oraz 978-83-7454-523-5, pp. 196
OPIS
Istnieją w biblistyce tematy marginalizowane, ponieważ uchodzą za mało nośne teologicznie. Jednym z nich jest tematyka związana z tekstyliami – ich symboliką, siłą oddziaływania na wyobraźnię, możliwościami komunikacyjnymi, teologią. Z tej też przyczyny zagadnienie tkanin biblijnych było do XXI w. tematem niemal nieporuszanym. Nowe odkrycia archeologiczne oraz będące efektem poszerzenia grona badaczy uszczegółowienie badań biblistycznych zwróciło w końcu uwagę uczonych na ten niezagospodarowany temat.
Tekstylia Nowego Testamentu, ponieważ nie nastręczają wielu trudności indentyfikacyjnych, nie doczekały się dotychczas całościowego opracowania, które pozwoliłoby na ich precyzyjny opis zarówno historyczny jak i na doprecyzowanie ich teologii, która niekiedy silnie nawiązuje do wątków starotestamentowych. Wyjaśnienia domaga się również odmienność tekstyliów w tekstach synoptycznych, w których dobór jest nieprzypadkowy. Naprzeciw tym potrzebom wychodzi prezentowana poniżej monografia.
SPIS TREŚCI
WSTĘP
1. Tekstylia historyczne na biblijnym Lewancie
1.1. Surowce i tkaniny niebarwione
1.1.1. Wełna
1.1.2. Bisior
1.1.3. Len
1.1.4. Włosie kozie i wielbłądzie
1.1.5. Jedwab
1.1.6. Ekskurs – bawełna
1.2. Tkaniny farbowane
1.3. Szaty
1.3.1. Odzienie wierzchnie
1.3.2. Odzienie spodnie
1.3.3. Szaty kapłańskie
1.3.4. Szaty żałobne
1.4. Tekstylne dodatki
1.5. Ekskurs – dystynktywne elementy żydowskiego stroju
1.6. Podsumowanie
2. Tekstylia w Ewangeliach i Dziejach Apostolskich
2.1. Surowce i tkaniny niebarwione
2.1.1. Len (linon; Mt 12, 20):
2.1.2. Len, płótno (othonion; Łk 24, 12; J 19, 40; 20, 5-7)
2.1.3. Wysokogatunkowy len (byssos; Łk 16, 19)
2.1.4. Włosie (thriks; Mt 3, 4; Mk 1, 6)
2.2. Tkaniny farbowane
2.2.1. Purpura tyryjska (porfyra, porfyrous; porfuropōlis; Mk 15, 17.20; Łk 16, 19; J 19, 2.5; Dz 16, 14)
2.2.2. Szkarłat (kokkinos; Mt 27, 28
2.3. Szaty i inne tekstylia Jezusa
2.3.1. Ubiór (himatia; Mt 17, 2; 27, 35; Mk 5, 28.30; 9, 3; 15, 20.24; Łk 23, 34; J 19, 23-24)…..
2.3.2. Płaszcz żołnierski (chlamys; Mt 27, 28.31)
2.3.3. Płaszcz codzienny (himation; Mt 9, 20-21; 14, 36; Mk 5, 27-28.30; 6, 56; Łk 8, 44; J 19, 2.5)
2.3.4. [Wspaniały] strój (esthēs; Łk 23, 11)
2.3.5. Frędzle, skraj (kraspedon/kraspeda; Mt 9, 20; 14, 36; Mk 6, 56; Łk 8, 44)
2.3.6. Drogocenna szata (himatismos; Łk 9, 29)
2.3.7. Tunika (chiton; J 19, 23)
2.3.8. Prześcieradło, płótno (lention; J 13, 4-5)
2.3.9. Płótno (sindōn; Mt 27, 59; Łk 23, 53; Mk 15, 46)
2.3.10. Chusta, chustka (soudarion; J 20, 7)
2.4. Pozostałe szaty
2.4.1. Ubiór (himatia; Mt 21, 7-8; 26, 65; Mk 11, 7-8; Łk 7, 25; 19, 35-36; Dz 7, 58; 14, 14; 16, 22; 18, 6; 22, 20.23)
2.4.2. Płaszcz (himation; Mt 5, 40; 9, 16; 24, 18; Mk 2, 21; 10, 50; 13, 16; Łk 5, 36; 6, 29; 8, 27; 22, 36; Dz 9, 29; 12, 8)
2.4.3. Drogocenna szata (himatismos; Łk 7, 25; Dz 20, 33)
2.4.4. [Wspaniały] strój (esthēs; Łk 24, 4; Dz 1, 10; 10, 30; 12, 21)
2.4.5. Strój uroczysty, uniform (stolē; Mk 12, 38; 16, 5; Łk 15, 22; 20, 46)
2.4.6. Tunika (chitōn; Mt 5, 40; 10, 10; Mk 6, 9; 14, 63; Łk 3, 11; 6, 29; 9, 3; Dz 9, 39)…
2.4.7. Frędzle (kraspeda; Mt 23, 5)
2.5. Tekstylia użytkowe
2.5.1. Płótno (sindōn; Mt 27, 59; Mk 14, 51-52)
2.5.2. Chusta (soudarion; Łk 19, 20; J 11, 44; Dz 19, 12)
2.5.3. Bandaże (keiria; J 11, 44)
2.5.4. Przepaska (simikinthion; Dz 19, 12)
2.5.5. Zasłona (katapetasma; Mt 27, 51; Mk 15, 38; Łk 23, 45)
2.5.6. Sznurek (schoinion; J 2, 15; Dz 27, 32)
2.5.7. Wór (sakkos; Mt 11, 21; Łk 10, 13)
2.5.8. Łata (rakos; Mt 9, 16; Mk 2, 21)
3. Tekstylia w listach apostolskich
3.1. Tkaniny
3.1.1. Wełna (erion; Hbr 9, 19)
3.1.2. Szakrłat (kokkinos; Hbr 9, 19)
3.2. Szaty
3.2.1. Odzież (himatia; Jk 5, 2; 1 P 3, 3)
3.2.2. Płaszcz (himation; Hbr 1, 11-12)
3.2.3. Okrycie (peribolaion; 1 Kor 11, 15; Hbr 1, 12)
3.2.4. Płaszcz podróżny (failonēs; 2 Tm 4, 13)
3.2.5. Drogocenna szata (himatismos; 1 Tm 2, 9)
3.2.6. Skromny strój (katastolē; 1 Tm 2, 9)
3.2.7. [Wspaniały] strój (esthēs; Jk 2, 2-3)
3.2.8. Tunika (chitōn; Jud 1, 23)
3.3. Tekstylne dodatki i tekstylia użytkowe
3.3.1. Zasłona, welon (kalymma; 2 Kor 3, 13-16)
3.3.2. Zasłona (katapetasma; Hbr 6, 19; 9, 3; 10, 20)
4. Tekstylia w Apokalipsie
4.1. Surowce i tkaniny niebarwione
4.1.1. Len (linon; Ap 15, 6)
4.1.2. Wełna (erion; Ap 1, 14)
4.1.3. Bisior/bisiorowy (byssinos; Ap 18, 12.16; 19, 8.14)
4.1.4. Jedwab (sirikos; Ap 18, 12)
4.2. Tkaniny farbowane
4.2.1. Purpura tyryjska (porfyra, porfyrous; Ap 17, 4; 18, 12.16)
4.2.2. Szkarłat (kokkinos; Ap 17, 3-4; 18, 12.16)
4.3. Szaty i tekstylia użytkowe
4.3.1. Strój uroczysty, uniform (stolē; Ap 6, 11; 7, 9.13-14; 22, 14)
4.3.2. Szata sięgająca stóp (podērēs; Ap 1, 13)
4.3.3. Wór (sakkos; Ap 6, 12; 11, 3)
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
Polub stronę na Facebook