Trzy portrety Jezusa. Ewangelie Synoptyczne

by ks. Mariusz Rosikin Książkion Posted on

Trzy portrety Jezusa. Ewangelie synoptyczne
W kręgu Słowa
Biblos
Tarnów 2006, ss.167

Opis

Zgodnie z ideą autora książki trzech synoptyków: Mateusza, Marka i Łukasza można potraktować jako trzech portrecistów Jezusa. Książkę tę można potraktować jako podręcznik – wstęp do Ewangelii synoptycznych, który nie przedstawia jednak ich dzieł oddzielnie. Uwaga skupia się na postaci samego Jezusa i Jego dzieła. Przedstawione ono zostało w kilku zasadniczych rysach: wydarzenia związane z dzieciństwem Jezusa, Jego nauczanie i działalność cudotwórcza, a wreszcie wydarzenia rozgrywające się przy Jego śmierci i zmartwychwstaniu. Całość ubogacono ekskursami, które przybliżają tematykę środowiska biblijnego (wierzenia Żydów, instytucje biblijne, święta judaizmu itp.).

Spis treści

WSTĘP – Ekskurs: Zasady osobistej lektury Biblii

POWSTAWANIE EWANGELII SYNOPTYCZNYCH

  • Życie i działalność Jezusa z Nazaretu
    1. Historyczność Jezusa faktem poświadczonym
    2. Postulat socjologiczny
    3. Kryteria autentycznych słów i czynów Jezusa
  • Przepowiadanie ustne i pierwsze formy literackie
    1. Metody mnemotechniczne
    2. Popaschalna interpretacja wydarzeń i słów Jezusa
    3. Przystosowanie do potrzeb wspólnoty
  • Ostateczna redakcja
    1. Redakcja Markowa
      Ekskurs: Architektura świątyni jerozolimskiej
    2. Redakcja Mateuszowa
    3. Redakcja Łukaszowa

DZIECIŃSTWO JEZUSA

  • Redakcja Mateuszowa
    1. Kobiety w rodowodzie Jezusa
    2. Symbolika liczb
    3. „Zanim zamieszkali razem”
    4. Dziewicze poczęcie
    5. Pokłon wędrowców ze Wschodu
    6. Analogia: Mojżesz – Jezus
  • Redakcja Łukaszowa
    1. Bezpłodność karą Bożą
    2. Nadanie imienia
    3. Maryja „pełna łaski”
    4. Sposób poczęcia
    5. Hymny Ewangelii Dzieciństwa
    6. Analogia: Jan Chrzciciel – Jezus

KRÓTKIE WYPOWIEDZI (LOGIA) JEZUSA

  • Rodzaje logiów Jezusa
    1. Logia mądrościowe
    2. Logia prorockie i apokaliptyczne
    3. Logia normatywne (prawne)
    4. Logia autobiograficzne
  • Złota zasada (Mt 7,12)
    1. Hammurabi
    2. Herodot
    3. Isokrates
    4. Ptolemeusz Filadelf
    5. Seneka
    6. Tobiasz
    7. Hillel
    8. Testament Zabulona
    9. Novum w ujęciu „złotej zasady” przez Jezusa
  • Zachęta do podjęcia krzyża (Mt 10,38)
    1. Symbol krzyża w starożytności
    2. Symbol krzyża w Mowie Misyjnej
    3. Symbol krzyża w Tradycji
  • Ciasna brama i wąska droga (Mt 7,13-14)
    1. Metafora bramy u starożytnych
    2. Metafora drogi u starożytnych
    3. Metafora bramy i drogi w Kazaniu na Górze

JEZUS NAUCZA W PRZYPOWIEŚCIACH

  • Przypowieść w literaturze greckiej i rzymskiej
    1. Przypowieść jako parabole
    2. Przypowieść jako similitudo
    3. Przypowieść jako translatio
  • Maszal w Starym Testamencie i literaturze judaistycznej
    1. Maszal w Starym Testamencie
    2. Maszal w literaturze rabinackiej
    3. Maszal w literaturze apokryficznej judaizmu
  • Przypowieść w Nowym Testamencie
    1. Występowanie terminu parabole
    2. Pedagogia Jezusa
  • Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie (Łk 10,30b-35)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
      Ekskurs: Słudzy świątyni
      Ekskurs: O tożsamości Samarytan
    3. Orędzie
  • Trudności w interpretacji innych przypowieści
    1. Zaproszeni na gody (Mt 22,1-14)
    2. Niewspółmierna kara (Mt 24,45-51)
    3. Niewykorzystane talenty (Mt 25,14-30)
    4. Nieuczciwy zarządca (Łk 16,1-8)

JEZUS WZYWA DO PRZEBACZENIA

  • Przebaczenie wobec „braci”
    1. Brak przebaczenia a kult
    2. Przebaczenie jako postawa
    3. Przyjęcie Bożego przebaczenia
  • Przebaczenie nie należącym do Kościoła
    1. Brak przebaczenia niszczy więź z Bogiem
    2. Przebaczenie pośród prześladowań

JEZUS UCZY SIĘ MODLIĆ (Mt 6,9-13)

  • Struktura i inwokacja
    1. Struktura modlitwy
    2. Inwokacja
  • Sprawy boskie przedmiotem modlitwy
    1. „Święć się Imię Twoje”
    2. „Przyjdź królestwo Twoje”
    3. „Bądź wola Twoja”
  • Sprawy ludzkie przedmiotem modlitwy
    1. Prośba o chleb powszedni
    2. Prośba o przebaczenie win
    3. Prośba o uchronienie od pokus
    4. Prośba o wybawienie od złego

TŁO KULTUROWE CUDÓW JEZUSA

  • Prawo dwóch dróg i jego niewystarczalność
    1. Prawo dwóch dróg
    2. O pewnej interpretacji Księgi Hioba
  • Specyfika cudów Jezusa
    1. Charakterystyka ogólna wydarzeń cudownych
    2. Terminy na określenie wydarzeń cudownych
    3. W kręgu genologii wydarzeń cudownych

JEZUS UZDRAWIA

  • Uzdrowienia w Starym Testamencie i judaizmie
    1. Uzdrowienie Naamana (2Krl 5,1-19)
    2. Uzdrowienie Ezechiasza (2Krl 20,1-7)
    3. Działalność Chaniny ben Dosa
  • Uzdrowienia w świecie greckim i rzymskim
    1. Uzdrawiająca moc Asklepiosa
    2. Cuda Wespazjana
  • Uzdrowienia w ewangeliach
    1. Wiara a uzdrowienie
    2. Mesjański wymiar uzdrowień
    3. Choroba a grzech
    4. Uzdrowienia w szabat
  • Uzdrowienie paralityka (Mk 2,1-12)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
    3. Orędzie
  • Ekskurs: kim byli uczeni w Piśmie?

JEZUS UWALNIA OD ZŁYCH MOCY

  • Egzorcyzmy w Starym Testamencie i judaizmie
    1. Bóg czy Szatan?
    2. Wypędzenie Asmodeusza
    3. Demony apokryfów
    4. Talmud o pochodzeniu złych duchów
    5. Egzorcyzmy Eleazara
    6. Egzorcyzmy Salomona
  • Ekskurs: „Z piekła rodem” czyli rodowód diabła
  • Egzorcyzmy w świecie greckim i rzymskim
    1. Daimon i daimonion
    2. Egzorcyzmy Apoloniusza z Tiany
  • Egzorcyzmy w ewangeliach
    1. Duch zły czy nieczysty?
    2. Władca Much ujarzmiony
    3. Egzorcyzm a wiara
  • Uwolnienie córki Syrofenicjanki (Mk 7,24-30)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
    3. Orędzie
  • Ekskurs: Zagrożenia duchowe – aktualność problemu

JEZUS WSKRZESZA UMARŁYCH

  • Wskrzeszenia w Starym Testamencie
    1. Wskrzeszenie dokonane przez Eliasza (1Krl 17,17-24)
    2. Wskrzeszenie dokonane przez Elizeusza (2Krl 4,8-37)
  • Wskrzeszenia w świecie greckim i rzymskim
    1. Wskrzeszenie dokonane przez Aploniusza
    2. Wskrzeszenia dokonane przez Empedoklesa i Asklepiadesa
  • Wskrzeszenia w ewangeliach
    1. Wskrzeszenie młodzieńca z Nain (Łk 7,11-17)
    2. Wskrzeszenie Łazarza (J 11,1-45)
  • Wskrzeszenie córki Jaira (Mk 5,21-24a.35-43)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
    3. Orędzie

JEZUS PANUJE NAD NATURĄ

  • Cuda nad naturą w Starym Testamencie i judaizmie
    1. Przejście z niewoli egipskiej do Kanaanu
    2. Wybawienie z jaskini lwów i rozpalonego pieca
    3. Cuda Naqdimona ben Gorion
    4. Ukaranie plądrujących groby
    5. Ukaranie Ozjasza
  • Cuda nad naturą w świecie greckim i rzymskim
    1. Świadectwo Ateneusza
    2. Poczynania bóstw greckich
    3. Natura okiełznana przez Rzymian
  • Cuda nad naturą w Nowym Testamencie
    1. Ewangeliczne relacje o cudach nad naturą
    2. Ukryty charakter cudów nad naturą
  • Cudowne rozmnożenie chleba (Mk 6,32-44; 8,1-10)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
    3. Orędzie

PASCHA JEZUSA

  • Ustanowienie Eucharystii
    1. Zapowiedzi Eucharystii
    2. Ustanowienie Eucharystii
    3. Znaczenie teologiczne Eucharystii
  • Ekskurs: Żydowskie Święto Paschy
  • Piotr i Judasz – studium postaci
    1. Postacie dramatu: Piotr
    2. Postacie dramatu: Judasz
    3. Dramat postaci: Piotr i Judasz
  • Pusty grób Jezusa (Mt 28,1-10)
    1. Tekst
    2. Analiza egzegetyczna
    3. Orędzie

WYBRANA BIBLIOGRAFIA