Wśród egzegetów nie milkną dyskusje co do datacji Ewangelii Marka. Zdecydowana większość wskazuje lata sześćdziesiąte I stulecia jako czas ostatecznej redakcji dzieła, są jednak i tacy, którzy nie wahają się mówić nawet o latach czterdziestych. Ci ostatni powołują się zazwyczaj na tezę postawioną przez hiszpańskiego jezuitę J. O’Callaghana, że wśród manuskryptów odnalezionych w 7 grocie …
Początek maja tego roku był w Izraelu raczej deszczowy. Lejące się z nieba strumienie przynosiły pustynny piasek i ciepłą, szybko parującą wilgoć. Parne były zwłaszcza wieczory. Właśnie w jeden z takich wieczorów, sobotnich wieczorów, miałem okazję uczestniczyć w wieczerzy szabatowej w domu rodziny zamieszkującej ubogą ortodoksyjną dzielnicę Mea-Szearim, czyli Dzielnicę Stu Bram. Kto chciałby w …
Jest w Jerozolimie miejsce zupełnie niezwykłe, wyjęte jakby z innego świata, bardzo różne od współczesnych uporządkowanych żydowskich osiedli i pełnych rozgardiaszu dzielnic arabskich. To Mea Szearim – dzielnica Stu Bram, zamieszkiwana przez ortodoksyjnych Żydów. Pomysłodawcą założenia ortodoksyjnej dzielnicy był Konrad Schick. Pierwsi przybysze zawitali w „dzielnicy czystych dusz” w XIX stuleciu. Pochodzili z Polski i …
Jedną z największych atrakcji dzisiejszego Sartu, znanego niegdyś jako Sardes, miasta leżącego zaledwie 90 kilometrów na wschód od Izmiru, są ruiny synagogi. Pokaźnych rozmiarów budowlę postawiono tu w połowie II stulecia po Chr., a więc dokładnie w latach, kiedy chrześcijańskiej gminie w mieście przewodził biskup Meliton. Dom zgromadzeń wyznawców judaizmu imponuje wielkością i wspaniałymi ornamentami. …
Read more „Krzyżowanie pośród tańca. Kim byli adresaci „Homilii paschalnej” Melitona z Sardes?”
Prawie 1500 lat temu papież św. Leon Wielki w dniu Bożego Narodzenia zachęcał: Agnosce, oh, christiane, dignitatem tuam! („Poznaj swoją godność, chrześcijaninie!”), a następnie dodawał: „Stałeś się uczestnikiem Boskiej natury, porzuć więc wyrodne obyczaje dawnego upodlenia i już do nich nie powracaj. Pomnij, jakiej to Głowy i jakiego Ciała jesteś członkiem. Pamiętaj, że zostałeś wydarty …
fot. M. Rosik Abraham opuścił chaldejskie Ur, by powędrować do Kanaanu. Józef opuścił Kanaan, by udać się do Egiptu. Abraham bardzo długo czekał na syna, którego urodziła podeszła w latach Sara. Józef tuż po swym ślubie pieścił na kolanach Jezusa, którego poczęła młodziutka Maryja. Abraham był gotów zabić własne dziecko w dowód posłuszeństwa Bogu. Józef …
Znaczącą rolę w starożytnym widzeniu świata odgrywała kategoria piękna. W mitologii greckiej charyty stały się uosobieniem piękna. Ich nazwa zaczerpnięta została z terminu charis, czyli „piękno”, „wdzięk”. Odpowiednikiem greckiej charis jest łaciński termin gratia. Zarówno grecki, jak i łacińskie wyraz oznaczający piękno, w języku chrześcijaństwa zaczął być odczytywany w kluczu religijnym i stał się synonimem …
Badania nad rozchodzeniem się dróg Kościoła i Synagogi w I i na początku II stulecia określa się w ostatnich dekadach angielskim sformułowaniem the parting of the ways. Określenie to rozpowszechnione zostało na sympozjum zorganizowanym w Durham University we wrześniu 1989 roku. Materiały z tego spotkania zostały opublikowane pod tytułem Jews and Christians. The Parting of …
Judaizm, jako religia pozbawiona dogmatów w chrześcijańskim rozumieniu tego słowa, sprzyjał powstawaniu różnych ugrupowań o charakterze religijnym, które niejednokrotnie odznaczały się pewnym stopniem politycznego zaangażowania. Największe, jak się powszechnie przypuszcza, wpływy na kształt instytucji religijnych i na myśl teologiczną judaizmu w czasach Jezusa mieli faryzeusze. Józef Flawiusz mówi zasadniczo o „trzech filozofiach”: „Są bowiem …
Keď si večer pri tlmenom svetle stolnej lampy prevraciam stránky Pavlových listov, skrsne mi v hlave neteologická otázka: „Bol Pavol z Tarzu niekedy zamilovaný? Tak obyčajne, ľudsky zamilovaný do nejakej ženy?” Zrejme nenájdeme jednoznačnú odpoveď. Vieme, že sa rozhodol žiť v bezženstve pre Krista. Vieme však aj to, že o láske dokázal písať s veľkým …
Janusz Czerski. Literatura epistolarna Nowego Testamentu, Opole 2013 Książka ks. Janusza Czerskiego na temat literatury epistolarnej Nowego Testamentu ukazała się w serii wydawniczej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Oprócz „Wprowadzenia” książka przedstawia w kolejnych rozdziałach epistolografię starożytną, środowisko św. Pawła, jego życie, działalność i osobowość oraz charakterystykę literacką jego listów. Ta ostatnia część stanowi oczywiście zasadniczy zręb pracy. …
Janusz Lemański, Księga Rodzaju. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Nowy Komentarz Biblijny I/1, Rozdziały 1-11, Częstochowa 2013, ss. 571. Książka ks. Janusza Lemańskiego – komentarz do Księgi Rodzaju, a dokładniej do pierwszych jedenastu rozdziałów tej księgi, zwanych „prehistorią biblijną” – została przygotowana do wydania w prestiżowej serii wydawniczej Nowy Komentarz Biblijny. Redaktorzy serii (na czele …
Ciecieląg, Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego, Biblioteka Zwojów. Tło Nowego Testamentu 16, The Enigma Press, Kraków – Mogilany, ss. 307 Jerzy Ciecieląg od wielu lat zajmuje się problematyką żydowską w starożytności. Jego dotychczasowe, cenione przez znawców problematyki, prace ukazują zamiłowanie do historii narodu wybranego (wystarczy wspomnieć kilka monografii: Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna …
Read more „Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego”
Wiosną 1844 roku niemiecki badacz, biblista i znawca antycznych manuskryptów, wyruszył z włoskiego Livorno do Egiptu. Gdy statek przybił do brzegów Aleksandrii, podróżnik przedostał się do Kairu, skąd wykupił wycieczkę do pewnego klasztoru na Pustyni Nitryjskiej. Stamtąd droga do podnóży Synaju była już niedaleka. Gdy Konstanty von Tischendorf – bo o nim mowa – …
Kui ma õhtul lugemislambi valgel loen Pauluse kirju, kerkib mu mõtteisse mitte just väga teoloogiline küsimus. Kas Saulus Tarsosest oli kunagi armunud? See tähendab, täiesti tavaliselt inimlikult armunud mõnesse naisesse? Kindlat vastust sellele ilmselt ei leia. Me teame, et ta otsustas elada Kristuse pärast vallalisena, nagu teame ka seda, kui vaimustunult oskas ta kirjutada armastusest. …