Charyzmat Tymoteusza
bp Andrzej Siemieniewski
Bibliotheca Biblica
Wydawnictwo TUM
Wrocław 2015
Opis
Porywająca lektura książki potwierdza udaną próbę odpowiedzi autora na pytanie o to, kim jest pasterz. Bp A. Siemieniewski pomaga zrozumieć kapłaństwo służebne. Już Wstęp – bardzo zachęcająca i solidna synteza treści książki – przekonuje, że autor powie w interesujący sposób o wielu istotnych sprawach. Tytułowy charyzmat Tymoteusza to termin użyty przez św. Pawła. Apostoł pisze o charyzmacie raz danym, który trwa w obdarowanym przez całe życie. „Tymoteusz ma się do niego odwoływać, jego mocą żyć i działać.” „Nie zaniedbuj w sobie charyzmatu” (1 Tm 4,14) – woła Święty z Tarsu, a w innym miejscu przypomina, aby Tymoteusz „rozpalił na nowo charyzmat” (2 Tm 1,6). Św. Augustyn zaznaczy, że jest biskupem „dla” wspólnoty Kościoła, ale chrześcijaninem razem „z” tworzącymi ją ludźmi. Punktem wyjścia dla zrozumienia i doświadczenia w pełni tego charyzmatu nie z tego świata jest świadomość owych „dla” i „z”. W tym duchu idzie także Pastores dabo vobis i nauczanie św. Jana Pawła II na temat powołania do kapłaństwa służebnego. Charyzmat ten jest szczególnego rodzaju, ale – jak każdy charyzmat – wzrasta we wspólnocie i dla wspólnoty Kościoła. „Dlatego duchowość kapłańską można budować tylko zaczynając od pogłębienia duchowości wspólnej wszystkim chrześcijanom.” Mówiąc krócej, aby być dobrym księdzem, najpierw trzeba zostać dobrym chrześcijaninem. Ewangelizacja to przecież świadectwo, a nie sama wykładnia katechizmu. Czy bp Siemieniewski ujmuje kapłaństwo całościowo? Z pewnością daje świetną syntezę, a przy tym mnóstwo materiału do analizy. To lektura obowiązkowa dla biskupów, prezbiterów, diakonów, kleryków i świeckich. Można przypuszczać, że gdyby choć część z wymienionych zapoznała się z jej treścią, byłby to dobry krok w kierunku umocnienia (a może też reperowania?) communio Ecclesiae między duchownymi, a także między nimi i świeckimi.
Spis treści
Wstęp
Część I.
Charyzmat nie z tego świata
Rozdział 1.
Charyzmat Tymoteusza wśród innych darów duchowych. „Charyzmat dany ci przez nałożenie rąk” (por. 1 Tm 4, 14)
1.1. Charyzmatyczny Kościół Nowego Testamentu
1.2. Listy św. Pawła o charyzmacie Tymoteusza
1.3. Pierwsze obserwacje z lektury listów św. Pawła
a. Boże i kościelne źródło tego charyzmatu
b. Trwałość charyzmatu Tymoteusza
c. Dwa sposoby przekazania charyzmatu
d. Zakres działania charyzmatu Tymoteusza
1.4. Charyzmat szczególnego rodzaju
1.5. Kierunki dalszych rozważań
a. Dobry kapłan to najpierw dobry chrześcijanin
b. Na czym polega powszechna duchowość chrześcijańska
c. Specyfika duchowości kapłańskiej
d. Szczególnie aktualne światło: św. Jan Paweł II i adhortacja Pastores dabo vobis
Rozdział 2.
Kapłan znakiem sprzeciwu. „Unikaj światowej czczej gadaniny” (1 Tm 6, 20)
2.1. „Nie bierzcie wzoru z tego świata” (Rz 12, 1)
a. „abyście dali ciała swoje na ofiarę”
b. „przemieniajcie się przez odnawianie umysłu”
c. „stanowimy jedno ciało w Chrystusie”
d. „Mamy różne dary”
e. „Pełnijcie służbę Panu!”
2.2. Duchowy nonkonformizm formacji do kapłaństwa: Samuel (1 Sm 2)
a. Rodzice zaprowadzili Samuela do sanktuarium w Szilo. Jego matka powiedziała wtedy do zarządzającego sanktuarium Helego
b. Samuel pozostał, aby poddać się „formacji kapłańskiej” w Szilo. Oto, jaka panowała tam atmosfera – wysoce niesprzyjająca formacji duchowej
c. Z biegiem lat sytuacja stawała się gorsza, a nie lepsza. Synowie Helego popadali w coraz większą przewrotność
d. Pomimo tak niekorzystnej sytuacji dla duchowego wzrostu Samuel dojrzewa do pełnienia swojego powołania. Przechodzący prorok zapowiada nawet dla Samuela „powołanie w powołaniu”
e. Ostatecznie czas formacji Samuela okazał się nadzwyczaj owocny. Pomimo niesprzyjających warunków zewnętrznych, wykorzystał formacyjne lata jak najlepiej
2.3. Duchowy nonkonformizm służby kapłańskiej: Eliasz (1 Krl 19)
a. Przykład proroka
b. Eliaszowy duch św. Maksymiliana Kolbego
2.4. Duchowy nonkonformizm proroka w świecie: Jeremiasz (Jr 2–6)
a. Pasterze darem Boga na czas trudny
b. Wobec wyzwań schyłku drugiego tysiąclecia
Część II.
Święcenia – misja – życie: wielka wizja Jana Pawła II
Rozdział 1.
Konsekwencje konsekracji kapłańskiej. „Krew moja ma być wylana na ofiarę” (2 Tm 4, 6)
1.1. Zjednoczenie z Chrystusem i z Jego Krzyżem
1.2. Formuła życia w eucharystycznej ofierze
1.3. Liturgia ziemska i niebiańska
1.4. Liturgia godzin
1.5. „Beatus vir qui in lege Domini meditatur…” (Ps 1, 1)
a. Lectio divina
b. Czytanie Biblii we wspólnocie świętych Kościoła
Rozdział 2.
Konsekwencje misji kapłańskiej. „Nie dał nam Bóg ducha bojaźni, lecz mocy, miłości i trzeźwego myślenia” (2 Tm 1, 7)
2.1. Nauczanie w duchu trzeźwego myślenia
a. Zasady teologii a entuzjazm
b. Treść nauczania: Dobra Nowina i apologia
c. Apologia: poprawianie doktrynalnych błędów
2.2. Sakramentalna ewangelizacja z mocą
a. Doprowadzenie do nowego narodzenia: chrzest
b. Karmienie życiem: Eucharystia
c. Tron miłosierdzia: pokuta
2.3. Budowanie Kościoła jako wspólnoty miłości
2.4. Formacja stała: Bóg daje nam wciąż na nowo ducha mocy, miłości i trzeźwego myślenia
Rozdział 3.
Konsekwencje kapłańskiego „życia”: rady ewangeliczne. „Poszedłeś śladem mojej nauki i sposobu życia” (2 Tm 3, 10)
3.1. Sukcesja sposobu życia
3.2. Rady ewangeliczne w Objawieniu Bożym
3.3. Sukcesja rad ewangelicznych
3.4. Posłuszeństwo: „burzyciela jedności odsuń po upomnieniu” (Tt 3, 10)
a. Posłuszeństwo apostolskie
b. Posłuszeństwo wspólnotowe
c. Posłuszeństwo pastoralne
3.5. Ubóstwo: „mając żywność i odzienie, i dach nad głową bądźmy z tego zadowoleni” (1 Tm 6, 8)
3.6. Bezżeństwo: „chciałbym, aby wszyscy byli jak ja” (1 Kor 7, 7)
Część III.
Kapłan w rodzinie Kościoła
Rozdział 1.
Kapłan w Bożej rodzinie: ojciec, brat, przyjaciel. „Nakłaniaj prośbą jak ojca, jak braci, jak matki, jak siostry…” (por. 1 Tm 5, 1)
1.1. „Starszy” wspólnoty: ojciec
1.2. Duchowe ojcostwo a duch tego świata: Apostoł Paweł
a. Ojcostwo duchowe Nowego Przymierza
b. Kapłaństwo mężczyzn, kapłaństwo kobiet?
c. Rodzinne realia nowotestamentowego Kościoła
1.3. „Młodszy starszy” we wspólnocie: kapłan jako brat
1.4. Współgrzesznik
Rozdział 2.
Wzory świętych kapłanów. „Pamiętajcie o swoich przełożonych, którzy głosili wam słowo Boże” (Hbr 13)
2.1. „Vobis sum episcopus…” ‒ św. Augustyn
2.2. „On y adorera la Bête…” ‒ św. Jan Vianney
2.3. „Wer der Jugend den Glauben aus dem Herzen reißt…” ‒ bł. G. Hirschfelder
Rozdział 3. Maryjny rys duchowości kapłańskiej. „Oto Matka twoja” (J 19, 27) 145
3.1. Modlitwa z Maryją: jak w Wieczerniku
3.2. Modlitwa z Maryją, Matką Bożej rodziny
Część IV. Kapłańskie nawrócenie duszpasterskie
Rozdział 1.
Kapłan nowej ewangelizacji. „Złożyliśmy nadzieję w Bogu żywym, który jest Zbawcą wszystkich ludzi, zwłaszcza wierzących” (1 Tm 4, 10)
1.1. Kerygmat w ewangelizacji
1.2. Jak zewangelizowano Szawła?
a. Ewangelizacja świadectwem
b. Ewangelizacja eklezjalna
c. Ewangelizacja sakramentalna
1.3. Jak ewangelizował Paweł?
a. Spotkać słuchacza tam, gdzie on jest (a nie tam, gdzie ja jestem…)
b. Głosić możliwość radykalnej zmiany życia
1.4. Śladami Pawła: nawiązywanie do Tradycji Kościoła
a. Kerygmat Stolicy Apostolskiej
b. Kerygmat wielkich świętych
c. Ufność zamiast defetyzmu
1.5. Przekroczyć bramę wiary
Bibliografia