Scriptura Sacra. Studia biblijne Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego [nr 8-9]

Scriptura Sacra. Studia biblijne Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego 8-9 (2004-2005), red. B. Polok [i inni], ss. 292.

Od niemal dziesięciu już lat na polskim rynku teologicznym istnieje czasopismo biblijne Scriptura Sacra, wydawane przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego. Warto zajrzeć do ostatniego, podwójnego numeru pisma, w którym różnorodność podejmowanych zagadnień jest imponująca. Ułożone zostały według klucza teologicznego: najpierw teksty dotyczące Starego Testamentu, następnie judaizmu, a wreszcie odnoszące się do ksiąg Nowego Przymierza.

Artykuł J. Kułaczowskiego „Bóg jako źródło prawodawstwa w świetle Kodeksu Świętości (Kpł 17-26)” w sposób bardzo poprawny metodologicznie ukazuje źródło prawodawstwa izraelskiego, wskazując nie tyle na system nakazów i nakazów, lecz na pouczenia i wskazówki. Jest pożyteczny nie tylko ze względów poznawczych, ale także egzystencjalnych. K. Witkowska zajęła się „Symboliką krwi w świecie Bliskiego Wschodu i Biblii”. Pomimo pewnej niekonsekwencji w tytule (Biblia przecież powstawała na starożytnym Bliskim Wschodzie), tekst stanowi szerokie omówienie znaczenia symbolu krwi w środowisku biblijnym Starego Testamentu oraz daje duże podstawy do głębszej analizy teologicznego wymiaru Eucharystii. D. Rybol ukazał w swym artykule „Znaczenie imienia w najstarszych cywilizacjach starożytnych Bliskiego Wschodu”. Publikacje polskie zazwyczaj zatrzymują się na znaczeniu imienia w Starym Testamencie. Dlatego to wartościowe studium poszerza horyzont patrzenia na problematykę imienia na ludy ościenne Izraela.

A. Skrzypczyk dokonał „przeglądu tekstów qumrańskich w aspekcie świątynnym”. Artykuł jest usystematyzowaniem materiału dotyczącego świątyni w zwojach znad Morza Martwego według logicznego klucza. Okaże się niezwykle pomocny po zakończeniu piątego wydania Biblia Hebraica Quinta, która w aparacie krytycznym również uwzględnia teksty qumrańskie. M. Rosik zatrzymał się nad zagadnieniem: „Das Gebet Jesu im Markusevangelium im Licht der jüdischen Überlieferung“. Autor ukazuje teologiczne znaczenie modlitwy Jezusa w przekazie ewangelisty Marka. Przedstawia najpierw zwyczaje modlitewne w środowisku judaistycznym, a następnie analizuje teksty Markowe mówiące o modlitwie Jezusa. J. Jaromin ukazuje swym artykule „wartość Królestwa Bożego w przypowieści o ukrytym skarbie (Mt 13,44)”. Novum analizy egzegetycznej leży w zastosowanej metodzie – jest nią metoda lingwistyczna, jako uzupełnienie badań historyczno-krytycznych. Warto podkreślić również ukazanie Wirkungsgeschichte i kontekstu liturgicznego omawianej przypowieści. W. Styra analizuje „opowiadanie o dwunastoletnim Jezusie w Świątyni (Łk 2,41-51) w aspekcie lingwistycznym”. Również w tym artykule z powodzeniem zastosowano metodę lingwistyczną, co należy docenić szczególnie na polskim gruncie biblistyki. Drugi tekst W. Styry mówi o „terminologii Świątyni w pismach Łukasza”. Tak sformułowany tytuł w pewnym sensie narzuca metodę badań, która została zastosowana z całą poprawnością i doprowadziła do wysnucia właściwych wniosków zamieszczonych w zakończeniu tekstu.

P.F. Szymański zastanawiał się nad znaczeniem odpowiedzi na pytanie „Dlaczego szukacie żyjącego wśród umarłych? (…) On żyje” (Łk 24,5.23). Autor ukazuje cechy dialogów Jezusa po Jego zmartwychwstaniu. Jest to ze wszech miar pożyteczne studium opowiadań o wydarzeniach paschalnych. Również chrystofanii dotyczy następny artykuł P.F. Szymańskiego: „Dwie interpretacje cierpienia w homilii na drodze do Emaus (Łk 24,19b-21.25-27). Po dokonaniu analizy tekstu metodą historyczno-krytyczną, autor formułuje wnioski dotyczące interpretacji cierpienia Jezusa – Proroka – Mesjasza. Tekst jest warty publikacji nie tylko ze względu na aspekt poznawczy, ale także egzystencjalny, dotyka bowiem żywotnego tematu cierpienia w ludzkim życiu. K. Ziaja zajął się „problemem struktury Ewangelii św. Marka we współczesnej egzegezie”, którą naświetlił na tle ogólnej struktury wszystkich ewangelii synoptycznych. Autor wykazał, że struktura dzieła Markowego potwierdza jego założenia teologiczne, skoncentrowane na pytaniu: Kim jest Jezus. To stanowi niewątpliwie o dużej wartości merytorycznej artykułu. Podobnemu problemowi poświęcony został kolejny tekst K. Ziaji, z tym, że dotyczy on struktury dzieła Janowego. Autor dochodzi do wniosku, że na strukturę ewangelii miały wpływ różne postawy ludzi wobec Jezusa. Jest to ciekawa, nowa propozycja spojrzenia na budowę tego dzieła, bez wątpienia więc zasługuje na publikację.

F. Sieg zaprezentował „implikacje formuły samookreśleniowej Ap 1,17c.18 dla interpretacji Baranka w Ap 4-5”. Pomijając nieco niezgrabne sformułowanie w tytule („interpretacja Baranka”) jest to tekst bardzo wartościowy ze względu na szczegółowe analizy w nim dokonane oraz ze względu na fakt, że Autor zajął się jedną najtrudniejszych ksiąg Nowego Testamentu, o której literatura nie jest jeszcze w Polsce zbyt bogata. T. Hergesel i E. Pasionek przedstawiają studium postaci Barabasza (Mt 27,16). Bardzo niewiele artykułów (a już chyba żadnej monografii) nie poświęcono Barabaszowi, już więc choćby z tego powodu – nie wspominając o licznych wartościach merytorycznych – temat taki wart jest publikacji. Podobne studium postaci zaprezentował M. Szlagowski w artykule „Z dziejów postaci Kaina, Barabasza i Judasza”. Oprócz danych biblijnych na temat owych „złoczyńców”, Autor sięga po literaturę piękną i filozoficzną, co stanowi duże wzbogacenie dla prezentowanych rozważań. Jest to głębokie spojrzenie na tajemnicę zła, stąd warto je upowszechnić drukiem.

W dziale „Recenzje i sprawozdania” zamieszczono recenzje dwóch książek i prezentację dwóch sympozjów naukowych. Walorem czasopisma jest zamieszczanie krótkich streszczeń prezentowanych artykułów w językach obcych, a także podawanie obcojęzycznych tytułów tych tekstów. Wydaje się, że wszystkie przedstawione artykuły są godne uwagi teologicznego czytelnika (zwłaszcza biblisty), tak ze względu na ich wartość merytoryczną, jak i naukową poprawność. Mogą okazać się cennym wkładem w rozwój polskiej myśli teologicznej w zakresie teologii biblijnej.