fot. M. Rosik
Filoteos zakłada okulary
Był rok 1873, kiedy metropolita Konstantynopola Filoteos Bryennios otoczył się księgami biblioteki Hospicjum św. Krzyża. Pogrążony w lekturze, natrafił na manuskrypt pochodzący z XI stulecia. Hierarcha zanurzył się lekturze… Już w pierwszych zdaniach wyczytał:
Dwie są drogi, jedna droga życia, a druga śmierci – i wielka jest różnica między nimi. Oto droga życia: Przede wszystkim będziesz miłował Boga, który cię stworzył, następnie zaś bliźniego twego jak siebie samego, a czego nie chcesz, by ktoś ci robił, tego wszystkiego i ty także nie rób drugiemu.
Odkryty przez Filoteosa apokryf, któremu nadano tytuł Nauka Dwunastu Apostołów, jest bardzo wczesny. Badacze datują go na koniec pierwszego stulecia, a jako miejsce jego powstania wskazują Syrię. Przytoczony powyżej fragment mógłby stać się doskonałym komentarzem do słów Jezusa, zanotowanych przez Łukasza w tym samym mniej więcej czasie: „Przyjdą ze wschodu i zachodu, z północy i południa, i siądą za stołem w królestwie Bożym. Tak oto są ostatni, którzy będą pierwszymi, i są pierwsi, którzy będą ostatnimi” (Łk 13,29-30). Jeśli sprawiedliwi przyjdą do królestwa Bożego, to kroczyć tam będą drogą życia – musiał myśleć Filoteos – a na niej drogowskazem jest przykazanie miłości Boga i bliźniego. Wskazanie na cztery strony świata dzisiejszemu czytelnikowi Ewangelii wydaje się zupełnie zrozumiałe, jednak pierwszych słuchaczy Nauczyciela z Nazaretu słowa te musiały szokować. Przecież królestwo Boże przeznaczone jest tylko dla wybranych, dla należących do narodu Boga, dla Żydów, którzy odziedziczyli obietnice dane Abrahamowi! Mówiąc o czterech stronach świata, Jezus włącza w zbawcze oddziaływanie Boga także pogan. To właśnie oni, choć przez wyznawców judaizmu uznani byli za ostatnich, staną się pierwszymi!…
Zauroczony taką perspektywą Filoteos z zapartym tchem czytał tekst aż do ostatniego zdania. Po dwudziestu wiekach nie straciło na aktualności: „Czuwajcie nad życiem waszym! Niechaj pochodnie wasze nie gasną, nie rozluźniajcie pasów na biodrach waszych!”.
Boski pomysł na papieża
W rozchwytywanej w ostatnim czasie książce argentyńskich dziennikarzy pt. Jezuita. Papież Franciszek znajduje się obszerny rozdział, w którym Ojciec Święty wspomina okres swojej młodości i dorastania. Opowiada historię rodziny włoskich emigrantów, którzy zostawiają wygodne życie we Włoszech, prowadzoną tam kawiarnię i w 1929 r. wyruszają do Argentyny po to, aby wszyscy Bergogliowie mogli być blisko i wspierać się wzajemnie. Papież tłumaczy według jakich wzorców był wychowywany i co – według niego – miało istotny wpływ na ukształtowanie jego charakteru. Opowiada historię o tym, jak po ukończeniu szkoły podstawowej ojciec wezwał go do siebie i złożył mu niespodziewaną propozycję.
„Słuchaj – powiedział – zaczynasz szkołę średnią, dobrze by było, żebyś poszedł też do pracy. Poszukam ci czegoś na wakacje”. Jorge, który miał zaledwie 13 lat, popatrzył na tatę nieco zaskoczony. Rodzina funkcjonowała całkiem nieźle przy pensji ojca, który był księgowym, niczego im nie brakowało, nie było powodów, aby nastolatek musiał podejmować pracę. A jednak ojciec mówił poważnie i syn posłusznie zaakceptował jego decyzję. Wkrótce – relacjonują dziennikarze – młody Jorge pracował w fabryce skarpet i pończoch. Przez pierwsze dwa lata sprzątał, w trzecim roku powierzono mu pewne obowiązki związane z administracją, a w czwartym roku dostał pracę w laboratorium. Ponad pół wieku później wspominał, że jest niezmiernie wdzięczny ojcu za to, że posłał go do pracy. To doświadczenie było dla niego jedną z tych rzeczy, które mu się później najbardziej w życiu przydały.
Papież Franciszek, 266 namiestnik Chrystusa na Ziemi zaczynał swoją pierwszą pracę od sprzątania w fabryce. „Tak oto są ostatni, którzy będą pierwszymi” (Łk 13,30).
Noga we drzwiach
W małym tomiku Nowych listów o modlitwie ks. Henri Caffarel, założyciel ruchu duchowości małżeńskiej, przytacza, jak przed laty pewien kanonik spłatał mu figla i przeczytał krótki tekst, prosząc go o podanie nazwiska autora. Słowa wydały się czystą mistyką, toteż wymienił i św. Katarzynę i św. Teresę – bo nie był pewien. Jakież głębokie było jego zawstydzenie, gdy autorką „mistycznych” zdań okazała się być jedna ze słynnych kochanek, Jeanne Julie de Lespinasse, a fragment pochodził z jej listów do ukochanego, człowieka, który przez lata igrał z jej uczuciami i pozwolił jej, dosłownie, umrzeć z miłości. Caffarel cytuje:
Tymi trzema słowami stwarzasz we mnie nową duszę. Cała żyję w Tobie: istnieję, gdyż Cię kocham. Wszystko, co mi pozostaje z całego świata, jesteś Ty i mój ból. Już nie mam żadnych zainteresowań, więzi, ani przyjaciół, gdyż ich nie potrzebuję. Kochać Ciebie, widzieć Ciebie albo przestać istnieć – oto ostatnie i jedyne pragnienie mojej duszy. To ty odebrałeś mi wolność istnienia dla kogoś innego
– pisała zakochana nieszczęśliwie Jeannne. Caffarel przyznaje, że był zakłopotany, ale po latach wrócił do tych słów i zrozumiał dramat kobiety. Dlaczego? Bo w każdym z nas jest ukształtowana Bożymi palcami ta serdeczna szczelina, która cała woła do swojego Stwórcy, która tęskni i pragnie z Nim się zjednoczyć. Z tej tęsknoty oddaje się w posiadanie miłości ludzkiej – niedoskonałej i ułomnej, przynoszącej czasem rozczarowanie i wykorzystanie – a oddaje się z gotowością nie własną, ale tą, do której została stworzona. Nasza zdolność do kochania jest wystawiana na próbę. Świat celebrytów z kolorowych okładek woła: Czas na drugiego męża! Możesz wymienić żonę na młodszy model! Wierność? Po co?
Jednak Ten, który stworzył nas zdolnymi do kochania namawia dziś, byśmy „usiłowali wejść przez ciasne drzwi” (Łk 13,24) i odważnie podążali za światłami przykazań, które dał nam Ojciec. Przechodzenie przez ciasne drzwi czasem kończy się przytrzaśniętą stopą, albo uderzeniem w głowę. Ale skoro Jezus tak poleca?
Polub stronę na Facebook