By przez słowo Boga poznawać Jego samego

Na jesień bieżącego roku Ojciec Święty Benedykt XVI zwołał synod biskupów. XII Zwyczajne Zgromadzenie Synodu Biskupów odbędzie się w Wiecznym Mieście w dniach od 5 do 26 października, a poświęcone zostanie tematowi: „Słowo Boże w życiu i misji Kościoła”. Dlaczego taka tematyka? Nie ulega wątpliwości, że znajomość Pisma świętego wśród wielu wierzących jest wciąż nikła, choć jest ona po Soborze Watykańskim II większa niż wcześniej. Postulat ożywienia duszpasterstwa biblijnego pozostaje więc wciąż aktualny. Pismo święte i Tradycja to dwa zasadnicze filary wiary chrześcijan – katolików. Cieszy fakt, że dla wielu Biblia staje się księgą życia, jednak łatwiejszy dostęp do tekstów biblijnych przynosi także zagrożenie fundamentalizmem biblijnym. Dlatego rodzi się konieczność propagowania głębokiej wiedzy biblijnej. Potrzeba synodu o Słowie Bożym jest więc ze wszech miar uzasadniona.

Jeszcze w ubiegłym roku do diecezji na całym świecie wysłany został dokument przygotowujący synod. Lineamenta – bo taki nosi tytuł materiał, na podstawie którego opracowany zostanie program zgromadzenia – zawierały dziesiątki pytań o stan duszpasterstwa biblijnego w poszczególnych kościołach lokalnych. Odpowiedzi na te pytania wskażą zasadnicze pola synodalnej refleksji. Wydaje się, że podstawową troską Ojców synodu może być poszukiwanie, w jaki sposób prowadzić wiernych „od czytania do spotkania”, czyli od lektury Biblii do osobistego kontaktu z Chrystusem.

Przeprowadzone badania i ankiety dowodzą, że dla wielu katolików słowa Biblii nie są już dziś wystarczającym autorytetem, w oparciu o który budować należy swoje życie wiary. W wielu wyborach moralnych słowa Chrystusa zapisane w Ewangeliach nie są już wyznacznikiem decyzji. Wydaje się, że w katechezie wciąż jeszcze mało jest refleksji biblijnej. W dużej mierze zależy to od przyjętego katechizmu, a także od indywidualnych upodobań katechety. Tam, gdzie w katechezie sięga się po Biblię, niejednokrotnie nie ma się do czynienia z systematycznym wykładem biblijnym, lecz Pismo święte taktuje się jedynie jako ilustrację przekazywanych prawd.

We naszych parafiach z całą pewnością istnieje zapotrzebowanie na duszpasterstwo biblijne. Warto jednak pamiętać, że chrześcijaństwo nie jest religią księgi, ale religią Słowa Wcielonego, Jezusa Chrystusa. Kontakt z Biblią zawsze prowadzić powinien do spotkania z Chrystusem, a nie zatrzymywać się na samym tylko tekście. Autentycznym interpretatorem treści Biblii jest Kościół. W przeciwnym wypadku interpretacja narażona jest na zagrożenie subiektywizmem i fundamentalizmem. W prywatnej lekturze Biblii (termin „prywatna” odnosi się także do nieformalnych grup modlitewnych czy ruchów kościelnych) niejednokrotnie dochodzi do zacierania się różnych sensów Pisma świętego. W ostatnich latach przybiera na sile interpretacja psychologiczna, symboliczna i egzystencjalna. Spośród różnych nurtów takiej lektury, w naszym kraju wydaje się przybierać na sile interpretacja Biblii w psychologii głębi.

We wrocławskiej odpowiedzi na przesłane Lineamenta wyakcentowano inicjatywy duszpasterstwa biblijnego w naszej archidiecezji. Tradycje doświadczenia biblijnego w Kościele wrocławskim są różnorakie. Jedne odznaczają się ciągłością, inne

zaś stanowią nowe inicjatywy duszpasterstwa biblijnego, żywo obecne w diecezji od kilku lat. Wśród inicjatyw wymienić należy następujące: istniejące w wielu parafiach diecezjalnych i zakonnych kręgi biblijne, z których jedne spotykają się raz w tygodniu, inne raz w miesiącu; prowadzone cotygodniowo lub w cyklu miesięcznym katechezy biblijne dla dorosłych; poznawanie treści Biblii w ramach różnych ruchów, stowarzyszeń czy organizacji kościelnych (ruch „Światło – Życie”, Odnowa Charyzmatyczna, Ruch Domowego Kościoła, Ruch Focolare, Ruch Comunione e Liberazione, Akcja Katolicka, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Eucharystyczny Ruch Młodych, Dzieci Maryi, Ruch Młodzieży Franciszkańskiej itp.); katecheza szkolna i przyparafialna, zwłaszcza związana z przygotowaniem do sakramentów Pierwszej Komunii Świętej, bierzmowania i małżeństwa. Warto wspomnieć o comiesięcznych spotkaniach w cyklu „Verbum cum musica” (koncert połączony z konferencją o treści biblijnej), organizowanych na szczeblu ogólnodiecezjalnym i parafialnym. Dużym zainteresowaniem cieszą się także spotkania z cyklu „Wieczory Tumskie”, z których wiele poświęconych zostało treściom biblijnym. Poza tym we Wrocławiu przy Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu działa pierwsze w Polsce Podyplomowe Studium Biblijne, kształcące animatorów biblijnych.

Ważną inicjatywą jest także Niedziela Biblijna, ustanowiona przez Arcybiskupa Metropolitę na III Niedzielę Wielkanocną. Wspomnieć należy także o działalności wydawniczej z zakresu biblistyki, która przejawia się między innymi w seriach wydawniczych „Bibliotheca Biblica” oraz „Archeolog czyta Biblię”. W archidiecezjalnym radio „Rodzina” co tydzień wysłuchać można audycji o treściach zaczerpniętych z Pisma świętego.

Od dwóch lat działa w archidiecezji Dzieło Biblijne. Dzieło współpracuje z Katolicką Konfederacją Biblijną. Jest ono publicznym stowarzyszeniem wiernych, erygowanym przez Konferencję Episkopatu Polski. Celem Dzieła Biblijnego jest pogłębianie rozumienia Objawienia Pańskiego w świetle Pisma Świętego zgodnie z nauką Kościoła oraz kształtowanie duchowości i kultury biblijnej w duszpasterstwie, szczególnie kaznodziejstwie i katechezie, a także w indywidualnej formacji wiernych. Swoje cele i zadania stowarzyszenie realizuje w szczególności przez: opracowywanie komentarzy do Pisma Świętego; organizowanie konferencji, zebrań, warsztatów, zjazdów, kursów, sympozjów, konwersatoriów, dni skupienia i rekolekcji; organizowanie ogólnopolskiego spotkania w formie kongresu; organizowanie wystaw, konkursów i olimpiad biblijnych; współpracę ze szkołami, wyższymi uczelniami katolickimi oraz naukowymi stowarzyszeniami o inspiracji chrześcijańskiej oraz działalność wydawniczą.

Ostatnie synodalne zgromadzenie biskupów poświęcone było Eucharystii. W sposób zupełnie naturalny rodzi się potrzeba, by ukazać związek Mszy świętej ze Słowem Bożym. Wierni uczestniczący w Eucharystii zazwyczaj są świadomi obecności Chrystusa pod postaciami chleba i wina. Jego obecność w Słowie Bożym musi być wciąż na nowo uświadamiana i uwidaczniana. Wprawdzie Eucharystia to także liturgia Słowa, ale ta druga jest jeszcze czasem praktycznie niedoceniana, jeśli nie marginalizowana.

Dlatego ważny jest synodalny impuls do odkrycia wagi i waloru Słowa Bożego – w Eucharystii i poza nią.

W październikowym synodzie biskupów weźmie udział abp Marian Gołębiewski, nie tylko z tytułu przewodzenia archidiecezji, ale także dlatego, iż metropolita wrocławski z wykształcenia jest biblistą, który wiedzę na temat Pisma świętego zdobywał na KUL-u i na rzymskim Biblicum. Z całą pewnością po zakończeniu spotkania ukaże się oficjalny dokument watykański, w którym przedstawione zostaną praktyczne wskazania dla duszpasterstwa biblijnego w całym Kościele.