Stanisław urodził się w Szczepanowie prawdopodobnie około 1030 r, miał pochodzić z rodu Turzynów, mieszkających w ziemi krakowskiej. Studia rozpoczął w domu rodzinnym, prawdopodobnie studiował też w Tyńcu w klasztorze benedyktyńskim a następnie za granicą w Liege w Belgii lub Paryżu. Święcenia kapłańskie otrzymał ok. roku 1060. Gdy został kanonikiem katedry założył Rocznik krakowski, czyli rodzaj kroniki katedralnej, w której notował ważniejsze wydarzenia z życia diecezji. Po śmierci biskupa Lamberta (1070) Stanisław został wybrany jego następcą. Dał się poznać jako pasterz gorliwy, ale i bezkompromisowy. W swojej rodzinnej wiosce wystawił drewniany kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, który dotrwał do XVIII wieku.
Jego największą zasługą Stanisława było przywrócenie metropolii gnieźnieńskiej, co powstrzymało pretensje metropolii magdeburskiej do zwierzchnictwa nad diecezjami polskimi. Tragiczny zatarg między biskupem Stanisławem a królem Bolesławem Śmiałym opisał między innymi Wincenty Kadłubek. Tragiczność sytuacji polegała na tym, że na początku swojego panowania, król był oddany kościołowi, popierał reformy papieskie, odbudowywał kościoły i klasztory i dbał o duchownych. Kronikarz twierdzi, że u źródeł zatargu były nieustanne zbrojne wyprawy Bolesława: na Czechy, dwukrotnie na Węgry i na Kijów. Podczas drugiej niezwykle długiej wyprawy kijowskiej, w kraju zapanował nieład. Do rycerzy przebywających z królem zaczęły docierać wieści o wiarołomstwie ich żon, co spowodowało potajemne opuszczanie króla i powrót do domów. Gdy Bolesław Śmiały wrócił ostatecznie do kraju, rozpoczął surowo karać nie tylko rycerzy, którzy go opuścili w Kijowie, ale też ich żony, które urodziły w trakcie wypraw nieślubne dzieci – nakazywał tym kobietom karmić publicznie piersiami szczenięta.
Biskup Stanisław odważył się upomnieć króla i wstawić za upokarzanymi kobietami i karanymi śmiercią rycerzami. Gdy upomnienia nie podziałały, biskup zdobył się na akt odwagi i rzucił klątwę, co de facto oznaczało zwolnienie poddanych od posłuszeństwa królowi. W zemście, 11 kwietnia 1079 roku król Bolesław udał się do kościoła św. Michała na Skałce, gdzie biskup Stanisław odprawiał Mszę. Jego siepacze nie chcieli skrzywdzić kapłana w trakcie mszy, więc król sam zabił biskupa uderzeniem w tył głowy i nakazał poćwiartować jego ciało.
Polub stronę na Facebook