Czy Fiscus Iudaicus w latach 70/71-98 po Chr.  wpłynął na rozejście się dróg judaizmu i chrześcijaństwa? Studium historyczno-teologiczne

Badania nad rozchodzeniem się dróg Kościoła i Synagogi w I i na początku II stulecia określa się w ostatnich dekadach angielskim sformułowaniem the parting of the ways. Określenie to rozpowszechnione zostało na sympozjum zorganizowanym w Durham University we wrześniu 1989 roku. Materiały z tego spotkania zostały opublikowane pod tytułem Jews and Christians. The Parting of …

Egipscy terapeuci

  Judaizm, jako religia pozbawiona dogmatów w chrześcijańskim rozumieniu tego słowa, sprzyjał powstawaniu różnych ugrupowań o charakterze religijnym, które niejednokrotnie odznaczały się pewnym stopniem politycznego zaangażowania. Największe, jak się powszechnie przypuszcza, wpływy na kształt instytucji religijnych i na myśl teologiczną judaizmu w czasach Jezusa mieli faryzeusze. Józef Flawiusz mówi zasadniczo o „trzech filozofiach”: „Są bowiem …

Fantázia čistej lásky

Keď si večer pri tlmenom svetle stolnej lampy prevraciam stránky Pavlových listov, skrsne mi v hlave neteologická otázka: „Bol Pavol z Tarzu niekedy zamilovaný? Tak obyčajne, ľudsky zamilovaný do nejakej ženy?” Zrejme nenájdeme jednoznačnú odpoveď. Vieme, že sa rozhodol žiť v bezženstve pre Krista. Vieme však aj to, že o láske dokázal písať s veľkým …

Literatura epistolarna Nowego Testamentu

Janusz Czerski. Literatura epistolarna Nowego Testamentu, Opole 2013 Książka ks. Janusza Czerskiego na temat literatury epistolarnej Nowego Testamentu ukazała się w serii wydawniczej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Oprócz „Wprowadzenia” książka przedstawia w kolejnych rozdziałach epistolografię starożytną, środowisko św. Pawła, jego życie, działalność i osobowość oraz charakterystykę literacką jego listów. Ta ostatnia część stanowi oczywiście zasadniczy zręb pracy. …

Janusz Lemański, Księga Rodzaju

Janusz Lemański, Księga Rodzaju. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, Nowy Komentarz Biblijny I/1, Rozdziały 1-11, Częstochowa 2013, ss. 571. Książka ks. Janusza Lemańskiego – komentarz do Księgi Rodzaju, a dokładniej do pierwszych jedenastu rozdziałów tej księgi, zwanych „prehistorią biblijną” – została przygotowana do wydania w prestiżowej serii wydawniczej Nowy Komentarz Biblijny. Redaktorzy serii (na czele …

Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego

  Ciecieląg, Żydzi w europejskiej części Cesarstwa Rzymskiego, Biblioteka Zwojów. Tło Nowego Testamentu 16, The Enigma Press, Kraków – Mogilany, ss. 307 Jerzy Ciecieląg od wielu lat zajmuje się problematyką żydowską w starożytności. Jego dotychczasowe, cenione przez znawców problematyki, prace ukazują zamiłowanie do historii narodu wybranego (wystarczy wspomnieć kilka monografii: Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna …

Kodeks Synajski

  Wiosną 1844 roku niemiecki badacz, biblista i znawca antycznych manuskryptów, wyruszył z włoskiego Livorno do Egiptu. Gdy statek przybił do brzegów Aleksandrii, podróżnik przedostał się do Kairu, skąd wykupił wycieczkę do pewnego klasztoru na Pustyni Nitryjskiej. Stamtąd droga do podnóży Synaju była już niedaleka. Gdy Konstanty von Tischendorf – bo o nim mowa – …

Kujutlegem puhast armastust

Kui ma õhtul lugemislambi valgel loen Pauluse kirju, kerkib mu mõtteisse mitte just väga teoloogiline küsimus. Kas Saulus Tarsosest oli kunagi armunud? See tähendab, täiesti tavaliselt inimlikult armunud mõnesse naisesse? Kindlat vastust sellele ilmselt ei leia. Me teame, et ta otsustas elada Kristuse pärast vallalisena, nagu teame ka seda, kui vaimustunult oskas ta kirjutada armastusest. …

Orygenes – egzegeta z Aleksandrii

Aleksandria w Egipcie. Religijni mieszkańcy dumni byli ze świątyni poświęconej Serapisowi, bóstwu uzdrawiającemu i patronowi miasta. Gwarne wybrzeże rozciągało się pomiędzy wyspami Faros i Antyrodos. Faros słynęło z latarni wystawionej przez Sostratosa w III w. przed Chr. Nazwisko architekta znane jest z inskrypcji, która głosi: „Sostratus, syn Deksyfanesa, poświęcił tę budowlę bogom ocalenia, w imieniu …

„Wy jesteście solą dla ziemi” (Mt 5,13). Wiara rodzi się z przykładu

  Uzasadniając potrzebę wprowadzenia roku wiary, Benedykt XVI pisał w liście apostolskim Porta fidei: „Nie możemy się zgodzić, aby sól zwietrzała, a światło było trzymane pod korcem (por. Mt 5, 13-16). Także współczesny człowiek, jak Samarytanka przy studni, może na nowo odczuć potrzebę pójścia, aby słuchać Jezusa, który wzywa nas do wiary w Niego i …

Świątynne dźwięki psalmów

Żydowski historyk, niemal współczesny Jezusowi, Józef Flawiusz, pisał o przybytku w Jerozolimie: „Istnieje tylko jedna świątynia wzniesiona ku czci jedynego Boga. Świątynia jest wspólna dla wszystkich, jak Bóg jest wspólny dla wszystkich” (Dawne dzieje Izraela 3,6). Mówiąc o „wszystkich”, Flawiusz miał na myśli także pogan. Podzielał przekonanie wielu Żydów tamtych czasów, iż Izrael jest pośrednikiem …

Wprowadzenie

Marian Biskup, Miejsce i rola Pisma Świętego w teologii moralnej, Wrocław 2013 Kiedy Ojciec Święty Benedykt XVI zwołał na październik 2008 roku XII Zwyczajne Zgromadzenie Synodu Biskupów pod hasłem „Słowo Boże w życiu i misji Kościoła” , wielu pytało: dlaczego taka tematyka? Nie ulega wątpliwości, że znajomość Pisma świętego wśród wielu wierzących jest wciąż nikła, …

Błogosławieństwo przeklętych

  W historii Izraela rok 70. stanowi cezurę chyba tak ważną, jak Szoach. Wraz z upadkiem świątyni, chwały narodu i mieszkania Boga, skończył się judaizm biblijny. Wraz z palącym się przybytkiem spłonęły nadzieje na niepodległość. Wraz z rabunkiem menory, przedstawionej plastycznie na łuku Tytusa w Rzymie, zgasło światło nad Izraelem. Józef Flawiusz w dramatycznych słowach …

Hypertextuality and Historicity in the Gospels

Bartosz Adamczewski, Hypertextuality and Historicity in the Gospels,  European Studies in Theology, Philosophy and History of Religions 3, wydawnictwo Peter Lang, Frankfurt am Main – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien 2013, ss. 241 Książka Bartosza Adamczewskiego zatytułowana „Hypertextuality and Historicity in the Gospels” stanowi cenną i nowatorską monografię …

Dymiące stosy i antyczne biografie

  Dzisiejszy Izmir od wschodu i południa otoczony jest górami, natomiast łagodne wody Morza Egejskiego delikatnie łaskoczą półkoliste wybrzeże miasta usytuowanego w zatoce. To dawna Smyrna. Był rok 178, kiedy w tej części Azji Mniejszej zatrzęsła się ziemia. W gruzach legła między innymi agora, którą wystawił tu Aleksander Wielki. Przedsiębiorczy Marek Aureliusz nakazał odbudowę i …