Wśród ewangelistów szczególną troskę o systematyczną prezentację nauczania Jezusa ujętego w mowy przejawia Mateusz. Ewangelista adresował swe dzieło do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Zdając sobie sprawę ze znaczenia Pięcioksięgu dla religii judaistycznej, tak skonstruował swoją Ewangelię, że zamieścił w niej pięć wielkich mów Jezusa. Sama idea pięciu mów niesie już ze sobą przesłanie: dobra nowina o zbawieniu staje się nową Torą (Pięcioksięgiem), natomiast Jezus staje się nowym Mojżeszem – Prawodawcą. O ile bowiem pierwsze Prawo przyniesione zostało przez Mojżesza, który otrzymał je od Jahwe w teofanii synajskiej, o tyle nowe prawo zostaje objawione przez Jezusa.
fot. archiwum M. Rosik Działalności nauczycielskiej Jezusa towarzyszy Jego działalność cudotwórcza. Mateusz stwierdza, że Jezus „leczył wszystkie choroby i wszelkie słabości”. Istnieje swoiste sprzężenie zwrotne pomiędzy nauczaniem i czynami Jezusa: nauczanie wyjaśnia czyny, czyny zaś potwierdzają naukę. Z tego powodu występują zawsze łącznie. Nauczanie jest nierozdzielne od czynów. Ewangelista podkreśla motyw miłosierdzia, które kierowało Jezusem: „litował …
fot. M. Rosik Opowiadanie o uzdrowieniu dwóch niewidomych nasuwa refleksję na temat metaforycznego znaczenia ślepoty. Może być ona rozumiana jako symbol grzechu, zaślepienia. W takim właśnie znaczeniu terminem tym posługiwał się Jezus, gdy wytykał faryzeuszom i innym religijnym przywódcom narodu wybranego ich postawę. Ksiądz Franciszek Blachnicki, założyciel Ruchu „Światło – Życie” pisał: „W życiu każdego …
fot. archiwum ks. M. Rosik Pozycja przewodniczącego synagogi cieszyła się szacunkiem w społeczności żydowskiej. Do jego zadań należało nie tylko przygotowanie i animowanie nabożeństw szabatowych, ale także czuwanie nad stanem synagogi w jej wymiarze materialnym. Gest przypadnięcia do stóp Jezusa wprowadza kolejny element schematu opowiadań o cudach: prośbę. Prośba ta jest wyrazem niezwykłej wiary – …
Read more „Zatrzymanie krwotoku i wskrzeszenie (Mt 9, 18-26)”
fot. M. Rosik Scena powołania Mateusza zarysowana jest przez ewangelistę bardzo krótko. Wynika to być może z faktu, że ewangelista opowiada sam o sobie. Mateusz był celnikiem. Jego zadanie polegało na zbieraniu podatku celnego za handel rybami wyłowionymi w Jeziorze Galilejskim. Celnicy w społeczeństwie żydowskim uchodzili za grzeszników nie tylko dlatego, że padało na nich …
fot. M. Rosik Mateuszowa narracja o uzdrowieniu człowieka sparaliżowanego dowartościowuje także relację przyjaźni. Ważne w takiej interpretacji jest stwierdzenie ewangelisty, iż Jezus dokonał uzdrowienia ze względu na wiarę osób towarzyszących i pomagających choremu. „Widząc ich wiarę” Jezus okazał cudotwórczą moc paralitykowi. Fakt ten świadczy pośrednio, iż Bóg ceni autentyczną przyjaźń międzyludzką i dowartościowuje relację opartą na …
fot. M. Rosik Mateusz zauważa, że oto dwaj opętani wybiegli naprzeciw Jezusa. Terminologia biblijna nie zna późniejszego rozróżnienia teologicznego na opętanie, obsesję czy dręczenie. Właściwie każdy silny wpływ złego ducha na człowieka mógł być nazywany opętaniem. Opętani obrali sobie za mieszkanie grobowce. Właśnie groby były uważane przez starożytnych za miejsce zamieszkiwania demonów. Przez Izajasza Bóg …
fot. M. Rosik Wzmianka o śnie Jezusa podczas burzy może budzić zdziwienie. Jedni tłumaczą ją zmęczeniem Jezusa po trudach nauczania i dokonywania uzdrowień, inni wolą widzieć tu nawiązanie do usposobienia Jezusa: nawet w sytuacji zagrożenia był spokojny i ufający Bogu. Tak właśnie motyw snu wykorzystywali autorzy Starego Testamentu. O odpoczynku w czasie snu mówi Hiob, …
fot. archiwum M. Rosik Mateusz rozpoczyna perykopę od wzmianki o poleceniu Jezusa, by odpłynąć na drugą stronę. Ewangelista często łączy różne opowiadania motywem przeprawy przez jezioro. Z jednej strony podkreślony jest magnetyzm Jezusa („gdy Jezus zobaczył wielki tłum”), z drugiej zaś wydaje się, że Jezusowa decyzja motywowana jest pragnieniem odłączenia się od tłumu. Właśnie taki …
fot. M. Rosik Wzmianka o licznych uzdrowieniach, których Jezus dokonał tego wieczoru ma charakter summarium, czyliswoistego podsumowania ogólnej działalności Jezusa. Mateusz stwierdza, że dokonywanie uzdrowień i egzorcyzmów należało do istotnych elementów działalności Jezusa. Jezus wypędzał złe duchysłowem. Oznacza to, że Jego słowo posiadało moc, której żadne inne ludzkie słowo nie posiada. Stwierdzenie, że Jezus uzdrowił „wszystkich” …
fot. M. Rosik Wyznanie setnika z perykopy o uzdrowieniu jego sługi dostało się po pewnych przekształceniach do liturgii. W czasie Mszy świętej, przed przyjęciem Komunii świętej, wierni wyznają: „Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja”. Tłumaczenie takie bazuje na łacińskiej wersji, gdzie mowa jest o …
fot. M. Rosik Oczyszczenia trędowatych pełnią szczególną funkcję w ewangeliach ze względu na orędzie, które przekazują. Demonstrują one mianowicie, że do nowej społeczności założonej przez Jezusa – do Kościoła – należą także ludzie uważani przez Prawo za nieczystych. Trędowaci dotknięci byli dwojakim nieszczęściem. Po pierwsze cierpieli z powodu choroby; po drugie wyłączeni byli ze społeczeństwa. Przekonanie …
Maroko, region Amhara (fot. M. Rosik) Przypowieść stanowi wezwanie, by dom swój budować na mocnym fundamencie, na skale. Czym jest „skała” w rozumieniu Jezusa, wyjaśnia On już w pierwszej frazie: „Każdego, kto słów moich słucha…”. Skałą jest więc słowo Chrystusa. Więcej jeszcze – skałą jest sam Bóg. Spośród wielu imion, pod jakimi Izraelici znali Boga, jedno …
fot. M. Rosik Retoryczne pytanie ma uwrażliwić słuchaczy na zasadnicze przesłanie wypowiedzi: „Czy zbiera się winogrona z ciernia albo z ostu figi” (Mt 7,16b). Znów Jezus odwołuje się do kontrastu: winogrona uchodzą za owoce dobre i pożyteczne, oset i cierń za chwasty. Tego samego kontrastu użył Izajasz w pieśni o winnicy: „Przyjaciel mój miał winnicę …
fot. M. Rosik Treść zawarta w wypowiedzi Jezusa zwanej „złotą zasadą” znana jest w starożytności w dwóch sformułowaniach, pozytywnym i negatywnym, czyli w wersji typu „nie czyń drugiemu, co tobie niemiłe” lub „czyń innym tak, jakbyś chciał, aby tobie czyniono”. O ile pierwsza wersja stanowi raczej zachętę do unikania zła, o tyle druga wzywa do …
fot. M. Rosik Prześledzenie nauczania Jezusa o modlitwie w całym Kazaniu na Górze pozwala na wysunięcie następujących wniosków: (1) Jezus zwraca uwagę przede wszystkim na wewnętrzne intencje człowieka, natomiast ryty i praktyki są jedynie środkami do osiągnięcia kontaktu z Bogiem, a nie celem same w sobie; (2) modlitwa przebiegać winna w atmosferze intymnej więzi z …