Wśród ewangelistów szczególną troskę o systematyczną prezentację nauczania Jezusa ujętego w mowy przejawia Mateusz. Ewangelista adresował swe dzieło do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Zdając sobie sprawę ze znaczenia Pięcioksięgu dla religii judaistycznej, tak skonstruował swoją Ewangelię, że zamieścił w niej pięć wielkich mów Jezusa. Sama idea pięciu mów niesie już ze sobą przesłanie: dobra nowina o zbawieniu staje się nową Torą (Pięcioksięgiem), natomiast Jezus staje się nowym Mojżeszem – Prawodawcą. O ile bowiem pierwsze Prawo przyniesione zostało przez Mojżesza, który otrzymał je od Jahwe w teofanii synajskiej, o tyle nowe prawo zostaje objawione przez Jezusa.
Prawdziwa nieczystość (Mt 15, 1-20)
fot. archiwum M. Rosik Kontrowersja Jezusa z przywódcami religijnymi Izraela sprowadza się zasadniczo do zakwestionowania przez Niego owej tradycji. Jezus uznaje, że jest ona dziełem człowieka i niekiedy może stać nawet w sprzeczności z Bożym Prawem. Dyskutując z adwersarzami, Jezus poszerza perspektywę dysputy, zatrzymuje się bowiem nie tylko na poruszanych przez nich kwestiach, ale sięga…
Jezus kroczy po jeziorze (Mt 14, 22-33)
fot. M. Rosik Cud kroczenia Jezusa po wodach jeziora należy do gatunku cudów nad naturą. Opowiadanie Mateuszowe zasadza się na linii starotestamentalnych cudów dokonywanych nad naturą; Mojżesz w cudowny sposób przeprowadził lud Izraela najpierw przez Morze Czerwone, a później przez rzekę Jordan; rozdzielenia wód Jordanu dokonali także Eliasz i Elizeusz. Opowiadanie o kroczeniu Jezusa po wodzie…
Pierwsze rozmnożenie chleba (Mt 14, 13-21)
fot. M. Rosik Typową dla Mateusza cechą literacką jest ukazywanie tak zwanego „magnetyzmu” Jezusa: gdziekolwiek pojawiał się Jezus natychmiast towarzyszyły Mu tłumy. Również i tym razem Jezus nie mógł pozostać w samotności. W tłumie znajdowało się wielu ludzi chorych; Jezus zdjęty litością, uzdrawiał ich. Podkreślanie motywu litości to również jedna z charakterystycznych cech ewangelii Mateuszowej.…
Śmierć Jana Chrzciciela (Mt 14, 1-12)
fot. M. Rosik Kością niezgody pomiędzy Janem Chrzcicielem a Herodem Antypasem był ślub tego ostatniego z żoną jego brata – Herodiadą. Antypas porzucił swoją pierwszą żonę, córkę króla Nabatejczyków, Aretasa IV. W 36 roku po Chr. Aretas IV, chcąc pomścić zniewagę wyrządzoną jego córce, wystąpił zbrojnie przeciwko Antypasowi, zaatakował i pokonał go. Antypas miał nadzieję,…
Jezus w Nazarecie (Mt 13, 53-58)
fot. M. Rosik Fakt, że znana jest mieszkańcom Nazaretu bliższa i dalsza rodzina Jezusa, która niczym nie różni się od zwykłych galilejskich rodzin sprawia, że w ich sercach rodzą się wątpliwości („i powątpiewali o Nim”). Jezus na ich wątpliwości odpowiada powiedzeniem w formie przysłowia: „Tylko w swojej ojczyźnie i w swoim domu może być prorok tak…
Skarb, perła i sieć (Mt 13, 44-52)
fot. M. Rosik Przypowieść o skarbie ukazuje najwyższą wartość królestwa Bożego, jaką uzyskuje człowiek, gdy je odnajduje. Radość towarzyszy przyjęciu i wzrostowi królestwa Bożego, pomimo wyrzeczeń, jakie należy podjąć („sprzedał wszystko, co miał”). Pliniusz Starszy w swej Historia naturalis zauważa: „Ze wszystkiego na świecie najcenniejsze są perły”. Nic więc dziwnego, że o swe kolekcje pereł dbała Kleopatra,…
Gorczyczne ziarno (Mt 13, 31-35)
fot. archiwum M.Rosik Spośród trzech gatunków południowej gorczycy: sinapis nigra – alba, brassica nigra i salvadora persica najprawdopodobniej przypowieść mówi o pierwszym. Jego łodyga osiąga rozmiary trzech, czterech metrów, dlatego w przypowieści mowa jest o „drzewie”. Choć w rzeczywistości Izraelici znali ziarna mniejsze niż ziarno gorczycy, to jednak przysłowiową stała się małość ziarna gorczycznego. Początki królestwa…
Pszenica i chwast (Mt 13,24-30.36-43)
fot. M. Rosik Wiele przypowieści Jezusa rozpoczyna się słowami „Królestwo niebieskie podobne jest do…”. Tak też jest i w tym przypadku. Temat królestwa Bożego jest nie tylko głównym zagadnieniem poruszanym w przypowieściach, ale także zasadniczym tematem całego nauczania Jezusa. Jezus rysuje przed swymi słuchaczami obraz człowieka, który sieje na swej roli dobre nasienie. Z dalszego toku…
Cel Jezusowych przypowieści (Mt 13, 10-17)
fot. M. Rosik Uczniowie zwracają się do Jezusa z zapytaniem o wybór przypowieści jako nośnika Jego nauki. Jedną z ulubionych form nauczania Jezusa, w których przedstawiał naukę o królestwie Bożym są przypowieści. Są one szczególnym rodzajem nauczania, nie mającym odpowiednich modeli w literaturze tamtego czasu, jakkolwiek sam sposób mówienia posługujący się obrazami codziennego życia był znany,…
Przypowieść o siewcy (Mt 13, 1-9.18-23)
fot. M. Rosik Ze swej rabinackiej katedry, którą stanowi zakotwiczona u brzegu jeziora łódź rozpoczyna Jezus swą mowę bardzo osobistą przypowieścią, w której zawarł własne obserwacje co do rezultatów głoszonego przez siebie słowa. Zapewne radował się wszystkimi, którzy ochoczym sercem przyjmowali Jego nauczanie i przynosili plon stokrotny, a smucił każdym powątpiewającym, odrzucającym lub wręcz wrogo nastawionym…