Wśród ewangelistów szczególną troskę o systematyczną prezentację nauczania Jezusa ujętego w mowy przejawia Mateusz. Ewangelista adresował swe dzieło do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Zdając sobie sprawę ze znaczenia Pięcioksięgu dla religii judaistycznej, tak skonstruował swoją Ewangelię, że zamieścił w niej pięć wielkich mów Jezusa. Sama idea pięciu mów niesie już ze sobą przesłanie: dobra nowina o zbawieniu staje się nową Torą (Pięcioksięgiem), natomiast Jezus staje się nowym Mojżeszem – Prawodawcą. O ile bowiem pierwsze Prawo przyniesione zostało przez Mojżesza, który otrzymał je od Jahwe w teofanii synajskiej, o tyle nowe prawo zostaje objawione przez Jezusa.
fot. M. Rosik Królestwo Boże winno być jedną z naczelnych wartości, o które zabiegają chrześcijanie. Jeśli tak rzeczywiście będzie, wszystkie inne dobra będą im „przydane”. Nie należy dążyć do tego, co jest przedmiotem pożądania pogan; należy dążyć do celów wyznaczonych przez Boga. Jeśli ktoś całe swoje życie ukierunkowuje na sprawy królestwa, Bóg zatroszczy się o …
fot. M. Rosik Kolejne pouczenia Jezusa stanowią najbardziej tajemnicze wersy Kazania na Górze. Sformułowanie „światłem ciała jest oko” sugeruje, że chodzi o całego człowieka, nie tylko o jego ciało; termin „ciało” nie ma tu znaczenia pejoratywnego. Idąc za przekonaniem starożytnych, iż oko jest źródłem światła, Jezus sięga po analogię: jak oko jest źródłem światła fizycznego, by …
fot. M. Rosik Post tylko wówczas ma sens, gdy nakierowuje myśl ku Bogu. Cel postu jest przede wszystkim pozytywny – przybliżyć się ku Bogu, zerwać z grzechem, rozwijać w sobie miłość ku ludziom: „Cel postu nie może być negatywny, lecz pozytywny. Post ma nas przede wszystkim uczyć pokory, cierpliwości, solidarności i zrozumienia dla ubogich, wewnętrznej wrażliwości, …
fot. M. Rosik Modlitwa Pańska jest jednym z najczęściej komentowanych tekstów Nowego Testamentu. Poniżej przedstawiono proponowaną przez wielu egzegetów strukturę tej modlitwy oraz omówiono zasadnicze rysy teologiczne inwokacji i poszczególnych próśb. Ze względu na swą specyficzną budowę nazywana bywa często „modlitwą siedmiu próśb”. Rzeczywiście bowiem po inwokacji „Ojcze nasz” następuje siedem próśb skierowanych do Boga, …
fot. M. Rosik Jezus rozpoczyna pouczenia dotyczące modlitwy od miejsc, w których winna być odmawiana. Modlitwy poranne i popołudniowe Żydzi odmawiać mogli niemal wszędzie, z wyjątkiem miejsc uznanych za nieczyste. Dla wielu była to dobra okazja, aby pokazać na zewnątrz swą pobożność, nie dbając przy tym o osobistą więź z Bogiem. Jezus nie tyle zakazuje …
fot. M. Rosik Jezus rozpoczyna dawać wskazania o jałmużnie od ostrzeżenia, by dobrych czynów nie wykonywać dla próżnej chwały, ale ich motywacją winna być miłość wobec Boga i bliźniego. Wskazanie to Mateusz znakomicie wkomponowuje w kontekst, który stanowi omówienie wartości przykazania miłości posuniętej aż do miłości nieprzyjaciół (Mt 5,43-47). Żydzi sądzili, że dobre uczynki są …
fot. M. Rosik Jezus zachęca swych słuchaczy, by ich sprawiedliwość była większa niż sprawiedliwość uczonych w Piśmie i faryzeuszy. Jak należy rozumieć tę zachętę? Nie chodzi zapewne tylko o zwiększenie ilości czynów sprawiedliwości, ale także o oczyszczenie intencji, które do takich czynów prowadzą. Nie powinny być one wykonywane tylko z czystego posłuszeństwa nakazowi Prawa, ale …
fot. M. Rosik Jezus ukazuje w Kazaniu na Górze swój stosunek do Prawa i Proroków, czyli pism, które zawiera wolę Bożą dla narodu wybranego. Jego zadaniem jest wypełnić wolę Bożą przez naukę i zbawcze dzieło, które polega na usynowieniu ludzkości i złączeniu ludzi z Bogiem. Warto najpierw postawić sobie pytanie o to, w jaki sposób …
fot. M. Rosik Celem ukazania zadania, jakie staje przed uczniami, Jezu sięga po kilka alegorii. Mówi o soli, o świetle i o mieście. Trzy krótkie przypowieści ukazują misyjny charakter naśladowców Jezusa. Izraelici uważali sól za niezbędną do życia: „Rzeczy pierwszej potrzeby dla życia człowieka – to: woda, ogień, żelazo i sól, mąka pszenna, mleko i …
fot. M. Rosik Pierwsza z wielkich mów Jezusa zapisana na kartach Mateuszowej ewangelii skupia uwagę czytelnika wokół zagadnień etycznych. Miejsce jej wygłoszenia to (Mt 5,1), przez co Mateusz nawiązuje do Synaju i otrzymania Dekalogu: „Mojżesz wstąpił na górę Bożą” (Wj 19,3). Adresatami Kazania na Górze są najpierw uczniowie Jezusa (zauważmy, że w dziele Mateuszowym jest ich …
fot. M. Rosik Relacja o działalności nauczycielskiej i cudotwórczej Jezusa stanowi swego rodzaju streszczenie Jego misji spełnianej na rodzinnej ziemi. Niezwykle istotne jest dostrzeżenie związku, jaki istnieje pomiędzy nauczaniem a działalnością cudotwórczą. Związek ten, widoczny u Mateusza, Marek ewangelista wyraził lapidarnym pytaniem: „Co to jest? Nowa jakaś nauka z mocą?” (Mk 1,27). Otóż Jezus nigdy …
fot. M. Rosik Jezus znajduje się najprawdopodobniej w okolicach Kafarnaum. To właśnie tam, na brzegu Jeziora Galilejskiego, powołuje czterech pierwszych uczniów. Są nimi Szymon Piotr, jego brat Andrzej, Jakub i jego brat Jan. To Jezus przechodząc brzegiem pierwszy ich zobaczył. Fakt ten wskazuje na inicjatywę powołującego. Jako pierwszy powołany pojawia się Szymon. Nie jest to …
fot. M. Rosik Galilea jako kraina geograficzna rozciąga się od rzeki Litanii w obecnym Libanie aż do doliny Jizreel. W czasach biblijnych chętnie posługiwano się określeniem „Galilea pogan”, ze względu na fakt, że ludność żydowska zmieszana tam była z ludnością pogańską. Ogłaszanie tego królestwa Jezus rozpoczyna w Galilei pogan. Orędzie Jego skierowane jest więc początkowo …
fot. M. Rosik Niektórzy teologowie scenę kuszenia Jezusa na pustyni chcieliby wpisać w ciąg legend i pobożnych mitów. Odmawiają jej historyczności. Czy słusznie? Trzy kolejne pokusy i trzy klęski szatana: szukanie pokarmu poza Bogiem, próba wykorzystania Boga dla zaspokojenia własnych potrzeb i pokusa negacji Boga, by oddawszy pokłon bożkom, zdobyć władzę. Jezus odrzuca pokusę przemiany …
Jak Izraelici wracając z niewoli egipskiej wkraczali do Ziemi Obiecanej, przekraczając Jordan i rozpoczynali w ten sposób nowy okres w dziejach narodu, tak Jezus wkracza w wody Jordanu, by rozpocząć w ten sposób swą publiczną działalność. Ta licząca 251 kilometrów długości rzeka, płynąca z gór Libanu na południe, do Morza Martwego, zbierająca po drodze wody czterech …