Wśród ewangelistów szczególną troskę o systematyczną prezentację nauczania Jezusa ujętego w mowy przejawia Mateusz. Ewangelista adresował swe dzieło do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Zdając sobie sprawę ze znaczenia Pięcioksięgu dla religii judaistycznej, tak skonstruował swoją Ewangelię, że zamieścił w niej pięć wielkich mów Jezusa. Sama idea pięciu mów niesie już ze sobą przesłanie: dobra nowina o zbawieniu staje się nową Torą (Pięcioksięgiem), natomiast Jezus staje się nowym Mojżeszem – Prawodawcą. O ile bowiem pierwsze Prawo przyniesione zostało przez Mojżesza, który otrzymał je od Jahwe w teofanii synajskiej, o tyle nowe prawo zostaje objawione przez Jezusa.
Egipt, Muhafaza – Morze Czerwone (fot. M. Rosik) Fragment mówiący o upomnieniu braterskim ukazuje ciekawą perspektywę procesu przebaczania i pojednania w Kościele. Jezus mówił o dwóch różnych rodzajach przebaczenia; każdy bowiem wezwany jest do przebaczenia, jednym jednak należy przebaczyć tak, jak się przebacza wierzącemu w Chrystusa, innym tak, jak się przebacza poganom. Zasadnicza różnica polega …
fot. M. Rosik Rozdział osiemnasty Ewangelii Mateusza rozpoczyna się mową o Kościele, zwaną niekiedy mową eklezjologiczną. Ewangelista ukazuje, w jaki sposób należy kształtować relacje w nowo rodzącej się wspólnocie. Punktem wyjścia Jezusowych rozważań jest pytanie uczniów skierowane do Mistrza: „Kto właściwie jest największy w królestwie niebieskim?”. Ostrzeżenia Jezusa przed zgorszeniem można odczytać w kluczu kolektywnym. …
Perykopa o zapłaceniu podatku na rzecz świątyni skłania do refleksji na temat systemu monetarnego panującego w Palestynie I wieku. Uważny czytelnik Nowego Testamentu znajdzie na kartach ewangelii wiele nazw różnych monet. Mowa jest tam o drachmach, dwudrachmach, o denarach, syklach, minach, talentach, asach. Wszystkie te monety były w obiegu w Palestynie I wieku. Drachma pochodziła …
Read more „Zapowiedź męki i podatek świątynny (Mt 17, 22-27)”
fot. M. Rosik W starożytnym Izraelu epileptyków uważano za ludzi będących pod panowaniem szatana; nie rozróżniano więc pomiędzy uzdrowieniem a egzorcyzmem. W tym wypadku epilepsja widziana była jako opętanie – bezpośredni wpływ złego ducha na ciało człowieka. Do Jezusa przybliża się pewien człowiek, który pada przed Nim na kolana; gest ten jest wyrazem usilnej prośby …
Fresk w kościele Przemienienia Jezusa na górze Tabor (fot. G. Pazdro) Mateusz zauważa, że wydarzenie, które według tradycji rozegrało się na górze Tabor, odbyło się „po sześciu dniach”. Owe sześć dni minęło zapewne od wyznania Piotra pod Cezareą Filipową; tam Piotr uznał w Jezusie Syna Bożego, teraz na górze przemienienia sam Bóg wyznaje synostwo Boże …
fot. M. Rosik Bezpośrednio po pierwszej zapowiedzi męki i zmartwychwstania Jezus wzywał swoich uczniów do zaparcia się samego siebie, do pójścia za Nim i do naśladowania Go. Perspektywa pójścia za Jezusem musiała budzić w uczniach przerażenie, skoro dowiedzieli się, że oto ich Mistrz i Nauczyciel idzie do Jerozolimy, tam będzie wydany i zostanie zabity. Niezwykle …
fot. M. Rosik Cezarea Filipowa to niewielka miejscowość położona w odległości około 40 km na północ od Jeziora Galilejskiego. W starożytnym Izraelu była centrum religijnym pogańskiego kultu. Stąd też bierze początek jedno ze źródeł wód rzeki Jordan. Syn Heroda Wielkiego Filip podniósł tę niewielką miejscowość do godności miasta i na cześć cesarza rzymskiego nazwał je …
fot. M. Rosik W języku aramejskim rzeczowniki „kwas” i „nauka” posiadają bardzo podobne brzmienie fonetyczne. Nie jest więc wykluczona pomyłkowa zamiana w przekładzie greckim. Ostrzeżenie Jezusa brzmiałoby wówczas: „strzeżcie się nauki faryzeuszów i saduceuszów”. W naszych rozważaniach należy jednak bazować na tekście greckim, który jest tekstem natchnionym. W języku greckim pojawia się rzeczownik kwas i …
fot. M. Rosik Z okolic pogańskich Tyru i Sydonu, Jezus powraca nad Jezioro Galilejskie. Mateusz nie podaje motywów, dla których Jezus zdecydował się powrócić. Wzmianka o tym, że „wyszedł na górę i tam przebywał”, sugeruje, że Jezus zdecydował się na samotną modlitwę. Góra często stawała się miejscem odosobnienia Jezusa; to tam spotykał się z Ojcem, …
fot. M. Rosik Akcja narracji Mateuszowej Ewangelii przenosi się na tereny pogańskie, w okolice Tyru i Sydonu. Miasta te znajdowały się na terenach dawnej Fenicji. Ślady kultury fenickiej odnajdujemy już na 3000 lat przed Chr. Niektórzy są przekonani, że nazwa naszego kontynentu – Europa, pochodzi od imienia córki króla fenickiego, króla Tyru. To niezwykłe miasto Fenicjanie …
fot. archiwum M. Rosik Kontrowersja Jezusa z przywódcami religijnymi Izraela sprowadza się zasadniczo do zakwestionowania przez Niego owej tradycji. Jezus uznaje, że jest ona dziełem człowieka i niekiedy może stać nawet w sprzeczności z Bożym Prawem. Dyskutując z adwersarzami, Jezus poszerza perspektywę dysputy, zatrzymuje się bowiem nie tylko na poruszanych przez nich kwestiach, ale sięga …
fot. M. Rosik Cud kroczenia Jezusa po wodach jeziora należy do gatunku cudów nad naturą. Opowiadanie Mateuszowe zasadza się na linii starotestamentalnych cudów dokonywanych nad naturą; Mojżesz w cudowny sposób przeprowadził lud Izraela najpierw przez Morze Czerwone, a później przez rzekę Jordan; rozdzielenia wód Jordanu dokonali także Eliasz i Elizeusz. Opowiadanie o kroczeniu Jezusa po wodzie …
fot. M. Rosik Typową dla Mateusza cechą literacką jest ukazywanie tak zwanego „magnetyzmu” Jezusa: gdziekolwiek pojawiał się Jezus natychmiast towarzyszyły Mu tłumy. Również i tym razem Jezus nie mógł pozostać w samotności. W tłumie znajdowało się wielu ludzi chorych; Jezus zdjęty litością, uzdrawiał ich. Podkreślanie motywu litości to również jedna z charakterystycznych cech ewangelii Mateuszowej. …
fot. M. Rosik Kością niezgody pomiędzy Janem Chrzcicielem a Herodem Antypasem był ślub tego ostatniego z żoną jego brata – Herodiadą. Antypas porzucił swoją pierwszą żonę, córkę króla Nabatejczyków, Aretasa IV. W 36 roku po Chr. Aretas IV, chcąc pomścić zniewagę wyrządzoną jego córce, wystąpił zbrojnie przeciwko Antypasowi, zaatakował i pokonał go. Antypas miał nadzieję, …
fot. M. Rosik Fakt, że znana jest mieszkańcom Nazaretu bliższa i dalsza rodzina Jezusa, która niczym nie różni się od zwykłych galilejskich rodzin sprawia, że w ich sercach rodzą się wątpliwości („i powątpiewali o Nim”). Jezus na ich wątpliwości odpowiada powiedzeniem w formie przysłowia: „Tylko w swojej ojczyźnie i w swoim domu może być prorok tak …